Editie 5: Eva Asscher en Maaike Muntinga aan het woord

Binnen Xendens, onderdeel van de afdeling Ethiek, Recht en Humaniora van het Amsterdam UMC, is er veel expertise en ervaring op het gebied van gezondheidsrecht, ethiek van de zorg, participatie & diversiteit en ethiek support & wetenschappelijke integriteit.

De vorige editie kwamen Imke Schreurs en Janine de Snoo-Trimp aan het woord. Benieuwd naar wat zij hebben besproken? (klik hier voor het interview).

Voorgaande edities hebben wij antwoord gegeven op de vraag wat de maatschappelijke impact en waarde van de onderzoeken die door onze afdeling worden uitgevoerd. Echter heeft deze editie een kleine twist en zoeken wij uit wat de maatschappelijke impact en waarde is van onderwijs. Dat brengt ons op de volgende vraag:

"Wat is de maatschappelijke impact en waarde van het onderwijs wat wordt gegeven?"

Deze editie komen Eva Asscher en Maaike Muntinga aan het woord. Eva en Maaike zijn beide werkzaam binnen de afdeling Ethiek, Recht en Humaniora van het Amsterdam UMC. Eva is ethicus en werkzaam als docent en onderzoeker binnen de sectie Ethiek van Zorg en doceert belangrijke vakken als Ethiek en Public Health Ethics. Maaike is medisch-antropoloog, werkzaam als arts bij de GGD en tevens ook docent en onderzoeker, maar is werkzaam voor de sectie Participatie en Diversiteit. Wat maakt de samenwerking tussen Eva en Maaike nu zo bijzonder?

Waar de raakvlakken van Eva en Maaike echt bij elkaar komen, is de minor Amsterdam Global Health. De inzichten uit de Medical Humanities, waar Eva gespecialiseerd in is, en de inzichten van Public Health, Maaike's specialisatie, komen prachtig samen in deze minor.

Minor Amsterdam Global Health

De minor Amsterdam Global Health is een maatschappelijk gerichte minor van de opleiding Geneeskunde van de Vrije Universiteit Amsterdam. Tijdens deze minor krijgen studenten thema-weken. Voorbeelden van thema's zijn 'lifestyle', 'health systems' en 'gender en seksuele diversiteit'. Tijdens deze thema-weken geven Eva en Maaike de studenten verschillende conceptuele lenzen mee ethische (Eva) of intersectionele (Maaike). Studenten kunnen de thema's namelijk dan op verschillende manieren bekijken en ontdekken zo dat er meer dan één werkelijkheid of antwoord mogelijk is

Met deze minor proberen Eva en Maaike niet alleen de kennis vanuit andere hoeken te integreren, zoals Humanities, Social Sciences en Ethiek, maar proberen ze ook het gat te dichten tussen theoretische- of studiekennis en de praktijk. "Het is zonde als geneeskundestudenten niet profiteren van de kennis die ze op kunnen doen in de praktijk", aldus Maaike.

Meer weten over deze Minor? (klik hier)

Community service project

Tijdens de minor gaan studenten ook op bezoek bij organisaties om hun kennis in de praktijk te brengen. Studenten gaan bijvoorbeeld op bezoek bij het Centrum Seksueel Geweld, het OLVG of bij een AZC. Eva en Maaike werken nauw samen met deze organisaties. "We hebben dit community service project opgezet om studenten direct in contact te laten komen bij mensen van organisaties waar marginaliseerde groepen ook aanwezig zijn, waar er sprake is van intersectionaliteit en waar ze soms op persoonlijk onbekend terrein zijn. We doen dit, omdat we geloven dat de studenten zo een bredere visie krijgen dan alleen studiekennis en dat we als het ware betere artsen van de toekomst krijgen", aldus Eva.

Niet alleen gaan de studenten langs bij deze organisaties, maar komen de organisaties ook langs bij de studenten op de Vrije Universiteit. De studenten laten de organisaties zien wat ze allemaal hebben waargenomen en geleerd tijdens de minor en hun bezoek aan de organisaties. Eva: "Er is veel enthousiasme vanuit de organisaties, omdat de studenten met een frisse blik binnenkomen en nieuwe ideeën voorstellen. Om de samenwerking te bevorderen geven wij de studenten voortdurend ondersteuning waar nodig". Maaike vult aan, "De studenten krijgen tijdens deze minor een ander soort onderwijs dan ze gewend zijn. Ze leren dat de gezondheidszorg niet alleen om absolute en waarheden draait, maar dat het in de praktijk er wat wolliger uit kan zien. Het is meer een soort ervaringsleren waarbij de studenten om moeten gaan met dingen waar ze geen controle over hebben".

Oogkleppen afdoen, alle kanten op

Dat de studenten geen controle en duidelijkheid hebben wordt, volgens Eva en Maaike, door de studenten toch wel als spannend ervaren. "In het begin van de minor zie je de studenten stoeien met het omschakelen naar de echte wereld, maar gedurende de minor trekt dit langzaam weg en zie je ze echt groeien. Het is een prachtig proces!", zegt Maaike. Eva beaamt dit: "Iedere lichting geven we de studenten mee dat ze mogen falen, dat ze hulp mogen vragen en dat we het samen wel leren".

Minor vs. Coschappen

Als we Eva en Maaike vragen wat deze minor zo anders maakt dan bijvoorbeeld het lopen van coschappen, waar studenten bijvoorbeeld ook langs zorginstellingen gaan, delen ze het volgende: "De doelen van coschappen zijn toch anders dan de doelen van deze minor. Tijdens coschappen worden studenten in rap tempo door vakgebieden geleid en gelijktijdig opgeleid tot professionals. Gedurende de coschappen moeten deze studenten zich aan een strak stramien houden. Tijdens de minor krijgen studenten krijgen studenten verschillende thema's voorgeschoteld, maar krijgen zij een heel ander perspectief te zien. In tegenstelling tot het volgen van een strak stramien, mogen de studenten buiten de vakjes kleuren", aldus Maaike.

Minor door de jaren heen

Deze maatschappelijke gerichte minor wordt alweer een tijdje gedoceerd en is dus niet meer zo recent. Aangezien de maatschappij door de jaren heen ook een verandering heeft doorgemaakt, vragen wij ons natuurlijk af hoe de minor zich heeft ontwikkeld. Maaike legt uit, "De doelen van de minor zijn niet veranderd, maar als we kijken naar welke veranderingen de maatschappij zelf heeft doorgemaakt, en dan specifiek naar de thema's in de maatschappij is er natuurlijk veel veranderd. Hierdoor zien we dat meer studenten, ook vanuit andere hoeken van de opleiding Geneeskunde, interesse hebben in het volgen van deze minor. Eva vult aan, "De maatschappelijke betrokkenheid is nu veel sterker als een aantal jaren geleden. Artsen spreken zich vaker openlijk uit voor maatschappelijke thema's waardoor studenten meer rolmodellen hebben dan voorheen. Er is een breder maatschappelijk debat om het maar zo te zeggen".

Stof tot nadenken

Ter afsluiting van dit interview vragen we Eva en Maaike wat zij de lezer nog mee willen geven. Eva deelt daarbij graag het volgende. "Linksom of rechtsom is het zeer waardevol om met de praktijk te werken. Het voegt niet alleen waarde toe voor de deelnemende studenten en organisaties, maar ook op persoonlijk niveau brengt het ons wat als mens. Ze heeft ook nog een tip voor toekomstige studenten of organisaties die het wellicht spannend vinden om mee te doen met het community service project. "Het is wellicht een grotere brug voor mensen die zich niet van nature participatief opstellen, maar het lijkt gecompliceerder dan het in de werkelijkheid is. Als je een beetje een mensenmens bent en nieuwsgierig bent aangelegd, dan heb je al een stapje voor. Door te beginnen om samen een kopje koffie/thee met elkaar te doen, is het contact met de ander al gemaakt en loopt de rest vanzelf.