Impressie van het International Conference on Clinical Ethics and Consultation (ICCEC)

Het ICCEC werd van 4 juni tot 7 juni gehouden in Lausanne, Zwitserland. Het is een informeel en vooral laagdrempelig congres waar, naast veel verschillende wetenschappelijke disciplines, ook zorgprofessionals en leidinggevenden komen. Tijdens dit congres ligt de nadruk op het doen van ethiek support in de klinische praktijk en organisatorische ethiek thema's.

Drie sociaal-politieke dimensies van klinische ethiek - pluraliteit, macht en patiëntenzorg - vormden samen de focus van dit congres. De volgende thema's kwamen ook aan bod en volgden met zorg de rode draad van deze drie sociaal politieke dimensies van klinische ethiek:

• Conflictbemiddeling
• Sociale vaardigheid
• Duurzaamheid
• Digitale disruptie
• Generale kijk op de sociaal-politieke dimensies

Een groot deel van het Ethiek Support team van onze afdeling Ethiek, Recht en Humaniora, reisde naar Lausanne, Zwitserland, om dit congres bij te wonen. Niet alleen hebben ze deelgenomen, maar gaven ze ook lezingen en workshops over verschillende actuele thema's. Bert Molewijk, voorzitter van het Ethiek Support team, Margreet Stolper, Suzanne Metselaar en Lara Eikamp, collega's van het Ethiek Support team, hebben de volgende selectie presentaties verzorgd.

Presentaties van het Ethiek Support team

Margreet Stolper en Bert Molewijk verzorgden een workshop, samen met Katherine Wasson van de Loyola University Chicago, over het gebruik van simulatie in het trainen van ethiek support professionals en het verschil tussen het trainen van ethiek consultants en moreel beraad gespreksleiders.

Samen met Marleen Eijkholt van het LUMC in Leiden presenteerde Bert Molewijk, mede namens Janine de Snoo, over patiëntparticipatie in ethiek support en over de morele dilemma's van de inclusie van patiënten in ethiek support.

Lara Eikamp gaf een presentatie over haar promotieonderzoek over het ontwikkelen van een vragenlijst om sociale veiligheid voor en na dialoogsessies te meten.

Suzanne Metselaar presenteerde over de rol van ethiek support bij zelfdoding in landen als Canada, maar ook hier in Nederland en over een specifieke visie op ethiek en doen aan ethiek, genaamd 'living ethics'.

Samen met Berit Larsen van de University of Oslo, gaf Bert Molewijk ten slotte een presentatie over ervaringen over de integriteit van betrokkenen in ethiek support en de rol die sociale media hierin kan spelen. Bij deze sessie werd er met trots de Vertrouwelijkheidswijzer voorgesteld. Deze ethiek support tool is ontwikkeld door Wieke Ligtenberg, Theologische Universiteit Utrecht en Bert Molewijk en Margreet Stolper van het Ethiek Support team van het Amsterdam UMC. Het is een tool voor ethici als er morele vragen ontstaan over het wel of niet verbreken van vertrouwelijkheid.

Daarnaast presenteerde Shija Kuhumba, University of Dar es Salaam Tanzania, samen met Bert Molewijk, zijn promotieonderzoek over de behoefte aan klinische ethische ondersteuning in ziekenhuizen in Tanzania.

Tot slot zou Bert Molewijk graag nog zijn ervaringen willen delen!

Bert Molewijk’s ervaringen

"De plenaire sessies gingen over zeer actuele geo-politieke en maatschappelijke thema's (en hun morele dimensie) zoals het klimaat, kunstmatige intelligentie (AI), racisme en gelijke toegang tot de zorg, conflict hantering en ethiek support, academische vrijheid, patiënt-participatie en transgenderzorg voor jongeren.

Bovenal ging het over de vraag welke rol ethici en ethiek supporters zouden moeten hebben in de morele reflectie over deze thema's. Het is immers belangrijk als zij die in de ethiek en ethiek support werken niet alleen over thema's en anderen reflecteren, of daarover adviezen schrijven, maar ook reflecteren op wat volgens hen een gepaste rol van ethici en ethiek supporters zou moeten zijn (en wat niet). Het is daarnaast enorm leerzaam om te zien waar andere landen mee bezig zijn als het gaat om ethiek support.

Tot slot heb ik nog twee inhoudelijke tips voor het volgende ICCEC congres:

[1.] De American Association of Humanities and Bioethics (ASHB), heeft onlangs de tekst van de door hen opgestelde kern competenties van ethiek supporters vernieuwd. Daarna is er een feedback ronde uitgegaan voor internationale ethiek support collega's. Voor de volgende editie zou het interessant zijn om de hernieuwde versie van deze kern competenties te tonen.

[2.] Een speciale werkgroep van het World Health Organization (WHO) heeft een rapport geschreven over onderwijs en training in de klinische ethiek en ethiek support.
Het doel van dit rapport is om landen over de hele wereld te inspireren om te investeren in het ontwikkelen van ethiek support expertise. Ook hier is een feedback ronde uitgegaan voor internationale ethiek support collega's. Voor de volgende editie zou het interessant zijn om ook hiervan de hernieuwde versie te tonen".


Meer weten over het International Conference on Clinical Ethics Consultation? Bijvoorbeeld hoe dit congres tot stand is gekomen en wie hier actief mee bezig zijn? Bezoek hier de website van het ICCEC.

Bekijk ook eens de programma's van dergelijke congressen op de congreswebsites of het abstract book, klik hier. Alle keynote lezingen en presentaties staan hier kort beschreven. Mocht je een interessant thema of onderzoek tegenkomen, is er altijd de mogelijkheid om publicaties van de desbetreffende persoon op te zoeken voor meer informatie.